POMOC SPOŁECZNA

     Do roku 1990 obowiązywała w Polsce Ustawa o Opiece Społecznej z 1923 r. W czasach PRL-u opiekuńczość państwa wyrażała się w niezwykle szerokim zakresie opłacanych przez państwo świadczeń takich jak opieka zdrowotna, szkolnictwo, wypoczynek, turystyka itp. przy stosunkowo niskich, wyrównanych zarobkach obywateli.
Przemiany polityczno-ekonomiczne w kraju w latach 90-tych,, wpłynęły na pogorszenie się sytuacji materialnej wielu osób i rodzin. Restrukturyzacja przemysłu, a co za tym idzie stale rosnące bezrobocie, wzrost opłat za energię elektryczną, gaz, ogrzewanie, dodatkowe wydatki na leczenie, kształcenie dzieci itp. w sposób drastyczny ograniczyły budżety domowe oraz obniżyły stopę życiową wielu osób i rodzin. Wprowadzono w Polsce głębokie reformy systemu zabezpieczenia społecznego. Wzrosła w nim rola pomocy społecznej jako instytucji polityki społecznej, mającej na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne środki , możliwości i uprawnienia. Doczekaliśmy się nowego uregulowania prawnego w formie ustawy o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 r. Ustawa ulegała wielokrotnym zmianom.
     Obecnie obowiązuje ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t Dz.U z 2015 r.,poz. 163, ze zm.). Ustawa określa szczegółowo zadania w zakresie pomocy społecznej, rodzaje świadczeń, zasady i tryb ich udzielania oraz organizację pomocy społecznej oraz jej definicję.

Zadania w zakresie pomocy społecznej

• Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
• Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.
• Rodzaj, forma i rozmiar świadczeń powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielanie pomocy.
• Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

Warunki i kryteria dochodowe do uzyskania świadczeń z pomocy społecznej
     Prawo do świadczeń społecznych przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych, ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej, w art. 8 ustawy o pomocy społecznej tj.: przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z niżej wymienionych okoliczności:

• ubóstwa,
• sieroctwa,
• bezdomności,
• bezrobocia,
• niepełnosprawności,
• długotrwałej lub ciężkiej choroby,
• przemoc w rodzinie,
• potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
• trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
• trudności w przystosowaniu do życia po wyjściu z zakładu karnego,
• alkoholizmu lub narkomanii,
• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
• klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Kryterium dochodowe (art. 8 ustawy o pomocy społecznej ):
- dla osoby samotnie gospodarującej jest dochód nie przekraczający kwoty 634 zł,
- dla osoby w rodzinie dochód 514 zł n a osobę w rodzinie,

Dochód rodziny:
W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i nie spokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 288 zł.
Osobie odbywającą karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń (art. 13 ustawy o pomocy społecznej).

Pomoc społeczna przewiduje następujące świadczenia:

świadczenia pieniężne

1. zasiłek stały,
2. zasiłek okresowy,
3. zasiłek celowy i specjalny celowy,
4. pomoc dla rodzin zastępczych,
5. świadczenia pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
6. wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przez sąd.

świadczenia niepieniężne

1. praca socjalna,
2. bilet kredytowany,
3. składki na ubezpieczenie zdrowotne,
4. składki na ubezpieczenie społeczne,
5. pomoc rzeczowa,
6. sprawienie pogrzebu,
7. poradnictwo specjalistyczne,
8. interwencja kryzysowa,
9. schronienie,
10. posiłek,
11. niezbędne ubranie,
12. usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, ośrodkach wsparcia, w rodzinnych domach pomocy,
13. pobyt i usługi w domu pomocy społecznej.

     Zasiłki z pomocy społecznej przyznawane są w drodze decyzji administracyjnej. Decyzja podejmowana jest po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, w miejscu zamieszkania wnioskodawcy, którego celem jest ustalenie sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin. Wywiad przeprowadza pracownik socjalny, który może się domagać złożenia przez wnioskodawców zaświadczeń, dokumentów potwierdzających wysokość dochodu, stanu zdrowia, posiadania statusu bezrobotnego, czy osoby niepełnosprawnej itp.
Ustawodawca przewidział także sytuacje, w których świadczenia można odmówić, a nawet je cofnąć np. jeżeli wnioskodawca odmówi złożenia oświadczenia o swoich dochodach i majątku, albo gdy odmawia współpracy z pracownikiem socjalnym, po odmowie podjęcia pracy przez bezrobotnego, czy odmowy podjęcia leczenia przez osobę uzależnioną od alkoholu.
Ustawodawca przewiduje także przypadek obligatoryjnego pozbawienia prawa do świadczeń osób odbywających karę pozbawienia wolności oraz zawieszenia prawa do świadczeń osobom tymczasowo aresztowanych.
Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń są obowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie o zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej.

Inne zadania realizowane przez Ośrodek:

1) Pomoc niepieniężna :
Poza częścią finansową tut. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje szereg świadczeń niepieniężnych, określonych w art. 36 ustawy o pomocy społecznej. Jest to przede wszystkim praca socjalna, pomoc rzeczowa, poradnictwo prawne, troska o zapewnienie schronienia, posiłku czy ubrania, usługi opiekuńcze, załatwienie miejsca w domu pomocy, kierowanie osób z rodzin zagrożonych przemocą do specjalistycznych ośrodków, pomoc w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych, występowanie z wnioskami o ustalenie stopnia niepełnosprawności, typowanie dzieci na wyprawki szkolne, kierowanie osób na prace społeczno użyteczne (organizowane przez gminę), wydawanie decyzji administracyjnych potwierdzających prawo do świadczeń zdrowotnych z budżetu państwa.
Stale współpracujemy z miejscową policją, szkołami, sołtysami, PCPR w Pszczynie, ośrodkami zdrowia, komornikami sądowymi, kuratorami, urzędami pracy oraz Starostwem Powiatowym w Pszczynie.

2) Spełniło się marzenie ludzi o dłuższym życiu. Obserwuje się stały wzrost liczby ludzi powyżej 60 roku życia. Problem starzejącego się społeczeństwa jest jednym z najważniejszych problemów społecznych. Rozwój gerontologii oraz pomocy społecznej w Polsce, jest nie tylko wielkim wyzwaniem, ale koniecznością nadchodzących czasów. Nowe problemy wymuszają dokonywanie szeregu zmian w przepisach prawnych i organizacyjnych w systemie pomocy społecznej mających na celu niwelowanie skutków starzenia się społeczeństwa takich jak pogorszenie stanu zdrowia, pogorszenie sytuacji materialnej, samotności. Konieczne jest wprowadzenie nowych rozwiązań świadczeń z pomocy społecznej z przeznaczeniem na zakup lekarstw, opłat mieszkaniowych i art. spożywczych, rozbudowanie pomocy instytucjonalnej, a najbardziej rozwinięcie pomocy środowiskowej. Środowisko i życie w nim jest dla starszego człowieka bardzo istotną rzeczą. Zabezpieczenie mu wszystkich potrzebnych usług, pielęgnacji oraz warunków bytowych umożliwia jego pozostanie we własnym domu. Osoby starsze, schorowane, niepełnosprawnie i samotne czują się znacznie lepiej, bezpieczniej w swoim miejscu zamieszkania, w swoim środowisku. W tym celu podejmowane są działania w kierunku prowadzenia usług opiekuńczych.
Usługi opiekuńcze przysługują osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyń wymagają pomocy innych osób.
Usługi mogą również być świadczone osobom , które wymagają pomocy innych osób, a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić. Osoby z orzeczoną I grupą inwalidzką, orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności, orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy i samodzielnej egzystencji, przedstawiają orzeczenie właściwej komisji, inne przedstawiają zaświadczenie lekarskie stwierdzające potrzebę udzielenia pomocy w formie usług opiekuńczych i w jakim zakresie.
Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, zalecaną opiekę higieniczną itp. Usługi są świadczone za częściową odpłatnością, zgodnie z Uchwałą Rady Gminy Suszec Nr XVIII/149/2016 z dnia 28 stycznia 2016 r.

3) Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie jest zadaniem własnym gminy na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Jednym z głównych priorytetów jest realizacja zadań wynikających z Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy, min. prowadzenie na terenie gminy Suszec działań o charakterze profilaktycznym i edukacyjnym w temacie przeciwdziałania przemocy oraz obsługa organizacyjna Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Gminie Suszec.

4) Wspieranie rodziny i piecza zastępcza. Zadania Ośrodka dotyczą głównie diagnozowania środowisk rodzinnych, wzmacniania wartości rodziny, zapobiegania dysfunkcyjności rodziny poprzez pracę asystenta rodziny, ponoszenie częściowej odpłatności za pobyt dzieci w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczej.

5) Dodatki mieszkaniowe - Zarówno zasady przyznawania, jak i też sposób obliczania dodatków mieszkaniowych regulują przepisy ustawy o dodatkach mieszkaniowych z dnia 21 czerwca 2001r. (t.j. Dz. U. z 2013r. poz.966 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001r. (Dz. U. Nr 156, poz.1817 ze zm.), które nie przewidują możliwości uznaniowego przyznawania świadczenia.
Osoba ubiegająca się o taką formę pomocy w regulowaniu opłat za zajmowany lokal mieszkalny musi spełniać wszystkie określone warunki w ustawie o dodatkach mieszkaniowych. Niespełnienie choćby jednego z nich wyklucza możliwość uzyskania świadczenia.
Przyznaje się go na wniosek osoby uprawnionej na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku. Dodatek ten nie może być niższy od 2 % najniższej emerytury obowiązującej w dniu wydania decyzji oraz nie może być wyższy od 70 % wydatków na powierzchnię normatywną.
Dodatek mieszkaniowy jest formą pomocy Państwa dla osób, które nie są w stanie pokryć kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania.

6) Dodatek energetyczny - Dodatek energetyczny, o którym mowa w ustawie z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013, poz. 984) przysługuje odbiorcy wrażliwemu energii elektrycznej.
Za odbiorcę wrażliwego energii elektrycznej uważa się osobę, której przyznano dodatek mieszkaniowy w rozumieniu art. 2. ust. 1. ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2013 roku, poz. 966), która jest stroną umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym i zamieszkuje w miejscu dostarczania energii elektrycznej.
Minister właściwy do spraw gospodarki ogłasza, w terminie do dnia 30 kwietnia każdego roku, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", wysokość dodatku energetycznego na kolejne 12 miesięcy.